Nobel Y Học cho những phát hiện về thuốc chống ký sinh trùng
Lý Lê & Trường Sa biên dịch
(Nobel Prize for anti-parasite drug discoveries)
By Michelle Roberts Health editor, BBC News online
By Michelle Roberts Health editor, BBC News online
The Nobel Prize for physiology or medicine has been split two ways for groundbreaking work on parasitic diseases. William C Campbell and Satoshi Ōmura found a new way of tackling infections caused by roundworm parasites. Youyou Tu shares the prize for her discovery of a therapy against malaria.
.
Giải Nobel Y học năm nay đã được trao cho hai công trình mang tính đột phá về những bệnh lý do ký sinh trùng. Hai ông William C Campbell và Satoshi Ōmura phát hiện một phương pháp mới chống nhiễm trùng do ký sinh trùng giun gây ra. Trong khi đó, bà Youyou Tu được chia sẻ giải thưởng do phát hiện về một liệu pháp điều trị sốt rét.
Giải Nobel Y học năm nay đã được trao cho hai công trình mang tính đột phá về những bệnh lý do ký sinh trùng. Hai ông William C Campbell và Satoshi Ōmura phát hiện một phương pháp mới chống nhiễm trùng do ký sinh trùng giun gây ra. Trong khi đó, bà Youyou Tu được chia sẻ giải thưởng do phát hiện về một liệu pháp điều trị sốt rét.
.The Nobel committee said the work had changed the lives of hundreds of millions of people affected by these diseases. The mosquito-borne disease malaria kills more than 450,000 people each year around the world, with billions more at risk of catching the infection. Parasitic worms affect a third of the world’s population and cause a number of illnesses, including river blindness and lymphatic filariasis.
.Hội đồng xét duyệt Nobel cho rằng những công trình này đã làm thay đổi sinh mệnh của hàng trăm triệu người đang mắc phải những căn bệnh trên. Bệnh sốt rét do muỗi hàng năm làm chết hơn 450.000 người trên toàn thế giới, và khiến hàng tỉ người khác có nguy cơ nhiễm bệnh. Còn các loài giun ký sinh có thể tác động đến 1/3 dân số thế giới và gây ra một số chứng bệnh, trong đó có bệnh giun chỉ gây mù loà (River Blindness) và bệnh giun chỉ bạch huyết (Lymphatic Filariasis).
Deadly parasites
Deadly parasites
.After decades of limited progress, the discovery of the two new drugs – ivermectin for river blindness and lymphatic filariasis, and artemisinin for malaria – was a game-changer. Efforts to eradicate malaria had been failing – older drugs were losing their potency – and the disease was on the rise. Prof Youyou Tu, who in the 1960s had recently graduated from the Pharmacy Department at Beijing Medical University, looked to traditional herbal medicine to find a potential therapy.
.Ký sinh trùng gây chết người.
Sau hàng thập kỷ đình đốn, việc phát hiện ra hai loại thuốc mới là ivermectin điều trị bệnh mù loà do giun chỉ và bệnh giun chỉ bạch huyết, và thuốc Artemisinin điều trị sốt rét- quả là một bước tiến ngoạn mục. Những nỗ lực diệt trừ sốt rét đang bế tắc, bởi các loại thuốc cũ không còn công hiệu, trong khi con số mắc bệnh lại gia tăng. Giáo sư Youyou Tu, tốt nghiệp Khoa Dược trường Đại học Y dược Bắc Kinh từ những năm 1960, đã nghiên cứu dược thảo cổ truyền, và tìm ra một liệu pháp điều trị sốt rét rất hiệu quả.
Sau hàng thập kỷ đình đốn, việc phát hiện ra hai loại thuốc mới là ivermectin điều trị bệnh mù loà do giun chỉ và bệnh giun chỉ bạch huyết, và thuốc Artemisinin điều trị sốt rét- quả là một bước tiến ngoạn mục. Những nỗ lực diệt trừ sốt rét đang bế tắc, bởi các loại thuốc cũ không còn công hiệu, trong khi con số mắc bệnh lại gia tăng. Giáo sư Youyou Tu, tốt nghiệp Khoa Dược trường Đại học Y dược Bắc Kinh từ những năm 1960, đã nghiên cứu dược thảo cổ truyền, và tìm ra một liệu pháp điều trị sốt rét rất hiệu quả.
.She took an extract from the plant called Artemisia annua, or sweet wormwood, and began testing it on malaria parasites.The component, later called artemisinin, was highly effective at killing them. Today, the drug is used around the world in combination with other malaria medicines. In Africa alone, this is saving more than 100,000 lives every year. Tu is the 13th woman to win this Nobel Prize. She shares the award with two men who found a treatment for another parasite – roundworm.
.Bà đã dùng chiết xuất cây Thanh hao hoa vàng (Artemisia annua) thử nghiệm trên những ký sinh trùng gây bệnh sốt rét, một thành phần của dịch chiết này- về sau được gọi là Artemisinin- có hiệu quả cao trong diệt trừ ký sinh trùng. Ngày nay, Artemisinin được dùng trên toàn thế giới, phối hợp với các loại thuốc chống sốt rét khác. Chỉ tính riêng ở châu Phi, mỗi năm loại thuốc này đã cứu sống hơn 100.000 người. Giáo sư Tu là người phụ nữ thứ 13 trong lịch sử được được nhận giải Nobel. Bà chia sẻ giải thưởng này cùng hai nhà khoa học khác- những người đã tìm ra phương pháp điều trị bệnh do giun ký sinh gây ra.
.Their research led to the development of a drug called ivermectin, which is so successful that roundworm diseases are on the verge of eradication. Satoshi Ōmura, a Japanese microbiologist, focused on studying microbes in soil samples. He selected a number of promising candidates that he though might work as a weapon against diseases.Irish-born William C Campbell, an expert in parasite biology working in the US, then explored these further and found one was remarkably efficient against parasites.
.Nghiên cứu của hai ông giúp phát triển một loại thuốc có tên là Ivermectin, hiệu quả đến mức hầu như các bệnh do giun gây ra đều bị loại bỏ. Ông Satoshi Ōmura, nhà vi sinh vật học người Nhật, đã tập trung nghiên cứu vi sinh vật trong các mẫu đất, và chọn lọc những chất hứa hẹn từ các vi sinh vật, mà ông nghĩ có thể là vũ khí chống bệnh tật. Còn ông William C Campbell, người Ai Len, là chuyên gia trong lĩnh vực sinh học ký sinh trùng tại Hoa Kỳ, đã nghiên cứu chuyên sâu về những ý tưởng của Satoshi, và tìm ra một hoạt chất chống ký sinh trùng đặc biệt hiệu quả.
.The active ingredient, avermectin, went on to become a drug known as ivermectin which is now used to treat river blindness and lymphatic filariasis. River blindness is an eye and skin disease that ultimately leads to blindness. Lymphatic filariasis, also known as elephantiasis, causes painful swelling of the limbs. Both affect people living in some of the poorest countries in the world..
Hoạt chất avermectin, sau này gọi là thuốc ivermectin, dùng trị bệnh giun chỉ gây mù loà, và bệnh giun chỉ bạch huyết. Bệnh giun chỉ gây mù loà tác động trên da và mắt, mà kết cục là dẫn đến mù loà. Bệnh giun chỉ bạch huyết, còn gọi là bệnh phù chân voi, khiến các chi của bệnh nhân sưng to rất đau đớn. Cả hai loại bệnh này đang hoành hành người dân ở một số nước nghèo nhất trên thế giới..
‘Out of the blue’
Dr Colin Sutherland, of the London School of Hygiene and Tropical Medicine, said it was immensely gratifying that the achievements in tackling these important diseases had been recognised.
Dr Colin Sutherland, of the London School of Hygiene and Tropical Medicine, said it was immensely gratifying that the achievements in tackling these important diseases had been recognised.
.“It’s come out of the blue but we are very excited that the committee recognised the importance of parasitic diseases.”
The Nobel committee said: “The two discoveries have provided humankind with powerful new means to combat these debilitating diseases that affect hundreds of millions of people annually.
The Nobel committee said: “The two discoveries have provided humankind with powerful new means to combat these debilitating diseases that affect hundreds of millions of people annually.
.‘ Quá bất ngờ’
Tiến sĩ Colin Sutherland ở Viện Vệ Sinh & Y Khoa Nhiệt Đới Luân Đôn nói rằng ông vô cùng phấn khởi khi những thành tựu trong việc loại trừ các bệnh nghiêm trọng nói trên đã được ghi nhận.
Tiến sĩ Colin Sutherland ở Viện Vệ Sinh & Y Khoa Nhiệt Đới Luân Đôn nói rằng ông vô cùng phấn khởi khi những thành tựu trong việc loại trừ các bệnh nghiêm trọng nói trên đã được ghi nhận.
” Quả thật là bất ngờ nhưng chúng tôi hết sức phấn khởi khi Hội đồng xét duyệt Nobel đã nhìn nhận mức độ nghiêm trọng của các bệnh do ký sinh trùng đó “.
Hội đồng xét duyệt Nobel nhận định: “Hai phát hiện trên đã đem đến cho nhân loại một phương thức mới chống lại những căn bệnh quái ác đang tác động đến hàng trăm triệu người mỗi năm”
.“The consequences in terms of improved human health and reduced suffering are immeasurable.”
Omura told Japanese broadcaster NHK: “I have learned so much from microorganisms and I have depended on them, so I would much rather give the prize to microorganisms.
“This is kind of a low-profile research area, but microorganisms are extremely important for humans. They can be our partners. I hope the area gets more attention because of the prize so that it can further contribute to human beings.”
Omura told Japanese broadcaster NHK: “I have learned so much from microorganisms and I have depended on them, so I would much rather give the prize to microorganisms.
“This is kind of a low-profile research area, but microorganisms are extremely important for humans. They can be our partners. I hope the area gets more attention because of the prize so that it can further contribute to human beings.”
*
“ Những thành tựu nói trên, xét về mặt cải thiện sức khoẻ và làm giảm đau đớn cho con người, là không thể cân đong đo đếm được”
“ Những thành tựu nói trên, xét về mặt cải thiện sức khoẻ và làm giảm đau đớn cho con người, là không thể cân đong đo đếm được”
.
Omura phát biểu trên đài truyền hình NHK: “Tôi đã thu hoạch được rất nhiều từ vi sinh vật, những gì tôi có hôm nay là từ vi sinh vật, bởi vậy tôi muốn dành giải thưởng này cho chúng ”.
Omura phát biểu trên đài truyền hình NHK: “Tôi đã thu hoạch được rất nhiều từ vi sinh vật, những gì tôi có hôm nay là từ vi sinh vật, bởi vậy tôi muốn dành giải thưởng này cho chúng ”.
.
“Lĩnh vực nghiên cứu này ít được biết đến, nhưng vi sinh vật là hết sức quan trọng cho con người. Chúng có thể là đối tác của chúng ta. Tôi hi vọng qua giải thưởng Nobel hôm nay, lĩnh vực này sẽ được chú ý hơn, để có thể đóng góp nhiều hơn nữa cho nhân loại ”.
“Lĩnh vực nghiên cứu này ít được biết đến, nhưng vi sinh vật là hết sức quan trọng cho con người. Chúng có thể là đối tác của chúng ta. Tôi hi vọng qua giải thưởng Nobel hôm nay, lĩnh vực này sẽ được chú ý hơn, để có thể đóng góp nhiều hơn nữa cho nhân loại ”.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét